گازوئیل D2 یک نوع سوخت گازوئیل است که به عنوان یک نوع نفت خام تصفیه شده و در صنعت حمل و نقل و دیگر کاربردهای صنعتی استفاده می‌شود. این نوع گازوئیل دارای خصوصیاتی است که آن را برای مصارف خاصی مناسب می‌کند. درواقع D2 یک اصلاح پالایشگاهی برای گازوئیل (نفت گاز – دیزل) می باشد. و به عنوان یک محصول مناسب برای موتورهای دیزلی استفاده می‌شود.
پیشینه سوخت دیزل
موتور دیزل توسط مهندس آلمانی به نام “رودلف دیزل” اختراع شد. رودلف دیزل در دهه 1890 این موتور را اختراع کرد که با فشار بالا و حرارت به وسیله انرژی اتصالات گرما را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کرد. او در سال 1892 برای اولین بار این موتور را به عنوان اختراع خود در آلمان ثبت کرد.
ویژگی‌های بارز موتور دیزل شامل افزایش کارایی، بهبود بهره‌وری سوخت، و توانایی انتقال بار بالا بود. از آن زمان تا کنون، موتورهای دیزل به عنوان یکی از انواع اصلی موتورها در خودروها، کشتی‌ها، ژنراتورها، ماشین‌آلات صنعتی، و سایر برنامه‌های صنعتی و تجاری استفاده می‌شوند.
این اختراع تأثیر زیادی بر صنعت حمل و نقل و تولید انرژی داشته است و موتور دیزل به عنوان یک فناوری کارآمد و مقرون به صرفه در موارد مختلف به کار گرفته می‌شود.
این نوع گازوئیل معمولاً دارای مشخصاتی نظیر نقطه جوش، چگالی، و محتوای گوگرد مشخص است که بسته به استانداردها و منطقه جغرافیایی ممکن است متغیر باشد. ازاین نوع گازوئیل به عنوان یک منبع انرژی مؤثر در وسایل نقلیه مختلف مانند کشورها، هواپیماها، و ناوگان حمل و نقل استفاده می‌شود.
مشخصات شیمیایی
گازوئیل D2 مخلوطی از هیدروکربن های مختلف است که در ساختار مولکولی شان بین 14 تا 20 (حتی تا 25) اتم کربن دارند. این هیدروکربن ها می توانند از انواع مختلف باشند، از جمله:
| پارافین ها: | ساده ترین نوع هیدروکربن ها هستند که ساختار خطی دارند. |
| نفتنیک ها: | هیدروکربن هایی هستند که ساختار حلقوی دارند. |
| آروماتیک ها: | هیدروکربن هایی هستند که ساختار حلقوی با پیوندهای دوگانه دارند. |
نسبت این سه نوع هیدروکربن در گازوئیل D2 می تواند متفاوت باشد. به طور کلی، گازوئیل D2 حاوی مقدار بیشتری پارافین و نفتنیک نسبت به آروماتیک است.
نقطه جوش دیزل در دماهای مختلف به صورت زیر است:
| نقطه جوش اولیه: | 180 درجه سانتیگراد |
| نقطه جوش انتهایی: | 370 درجه سانتیگراد |
| نقطه جوش 50 درصد: | 250 درجه سانتیگراد |
| نقطه جوش 90 درصد: | 320 درجه سانتیگراد |
سایر مشخصات سوخت نفت گاز:
| چگالی : | در دمای 15.6 درجه سانتیگراد بین 820 تا 860 کیلوگرم بر متر مکعب است. |
| محتوای گوگرد : | در ایران طبق استاندارد ملی ایران 2210 باید کمتر از 0.5 درصد باشد. |
| عدد ستان: | حداقل 50 ( یک شاخص مهم برای عملکرد موتورهای دیزلی است. عدد ستان بالاتر نشان دهنده احتراق نرمتر و کارآمدتر موتور است.) |
| نقطه اشتعال: | حداقل 43 درجه سانتیگراد (دمای حداقلی است که در آن یک ماده می تواند با هوا مخلوط شود و به صورت خود به خود مشتعل شود.) |
| دمای انجماد: | حداقل -10 درجه سانتیگراد (دمای حداقلی است که در آن یک ماده جامد می شود.) |
| محتوای خاکستر: | حداکثر 0.01 درصد |
| محتوای رطوبت: | حداکثر 0.02 درصد |
مواردی که در کیفیت سوخت دیزل تاثیر گذار هستند..؟
- کیفیت خوب گازوئیل D2 معمولاً با چگالی مناسب و در محدوده استانداردها تطابق دارد.
- ویژگی نقطه اشتعال برای ایمنی و عدم خطرات حیاتی است.
- نقطه جوش مناسب می‌تواند تأثیر مستقیمی بر کارایی موتورها داشته باشد.
- محتوای زیاد گوگرد ممکن است به مشکلات زیست‌محیطی و یا سایر مشکلات ایمنی منجر شود.
- مقدار بالای شاخص گرمایشی به معنای بهتر بودن احتراق سوخت است.
- محتوای آب در سوخت باید حداقل باشد تا از مشکلات خوردگی در سیستم‌های سوخت‌رسانی جلوگیری شود.
- تصفیه مناسب سوخت از خرابی سیستم‌های سوخت‌رسانی جلوگیری می‌کند.
کاربرد های سوخت دیزل
- موتورهای دیزلی:به عنوان سوخت اصلی موتورهای دیزلی استفاده می شود. موتورهای دیزلی در انواع مختلف وسایل نقلیه، از جمله کامیون ها، اتوبوس ها، قطارها، قایق ها و کشتی ها استفاده می شوند و دارای نقطه جوش بالاتری نسبت به بنزین است که باعث می شود برای عملکرد صحیح موتورهای دیزلی ضروری باشد. ماشین‌آلات کشاورزی مانند تراکتورها از موتورهای دیزل برای اجرای فرآیندهای مختلف مزارع و کشاورزی استفاده می‌کنند، و به عنوان سوخت این ماشین‌آلات مورد استفاده قرار می‌گیرد و در برخی فرآیندهای صنعتی برای تولید برق و انجام وظایف مکانیکی و انتقال قدرت استفاده می‌شوند.
- تأسیسات حرارتی: به عنوان سوخت اصلی تأسیسات حرارتی، از جمله نیروگاه ها، کارخانه ها و ساختمان های مسکونی و تجاری استفاده می شود. این سوخت با انرژی حرارتی بالا برای تولید گرما و برق در توربین‌های گازی یا ژنراتورها و با داشتن قیمت نسبتاً پایین مناسب برای تولید گرما و برق در سیستم‌های گرمایش مرکزی در ساختمان‌های تجاری و اداری و گلخانه ها برای تنظیم دمای محیط آن و بهینه کردن رشد گیاهان باشد.
- صنایع: از جمله صنایع نفت و گاز، صنایع پتروشیمی و صنایع غذایی استفاده می شود. در صنایع نفت و گاز، برای پمپاژ نفت خام و گاز طبیعی استفاده می شود. در صنایع پتروشیمی، برای تولید مواد شیمیایی مختلف استفاده می شود. در صنایع غذایی، برای تولید روغن ها و چربی ها استفاده می شود.
سایر کاربردهای سوخت دیزل عبارتند از:
- استفاده به عنوان سوخت در ژنراتورهای برق
- استفاده به عنوان سوخت در کوره های صنعتی
- استفاده به عنوان سوخت در چرخ های محرک تجهیزات کشاورزی
- استفاده به عنوان سوخت در چراغ های نفتی
در پایان می توان گفت موتور دیزل، که توسط آقای رودلف دیزل اختراع شد، باعث تحولات بزرگی در حوزه حمل و نقل و تولید انرژی شد. این موتور با افزایش کارایی، بهبود بهره‌وری سوخت و توانایی انتقال بار بالا، به یکی از محصولات مهم صنعت انرژی تبدیل شد و به عنوان یک نوع سوخت گازوئیل، به دلیل خصوصیات و ویژگی‌های مناسب خود، به عنوان یک منبع انرژی مؤثر در صنایع حمل و نقل و کاربردهای صنعتی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
